Herinnering van een docent: de twee gezichten van de baas

In 1971 moest ik de leerlingen van de gymnasiumafdeling oude stijl (dus vóór de Mammoetwet) mondeling examen geschiedenis afnemen. Ik had eigenlijk buikgriep en meldde dat aan de heer Algera. Hij antwoordde mij na de mededeling dat ik verhinderd was kortweg: ‘U mòet komen’. Tja, daar sta je dan. Ik heb advies ingewonnen van dr. Zwaan, mijn huisarts. Die gaf mij naar eigen zeggen een paardenmiddel en zo kon ik aan de slag als examinator. De gecommitteerde was een vriendelijke oudere mevrouw met de vreemde achternaam Kip. Zij deelde mij mee dat het best wel aardig ging, maar dat ik aan een paar kandidaten telkens dezelfde vragen gesteld had. Geen wonder…

Bij de hbs-a afdeling was het bij het mondeling eindexamen zo dat er elk jaar een loting plaatsvond of dat jaar geëxamineerd moest worden in aardrijkskunde of geschiedenis. Toevallig werd in 1971 geschiedenis uitgeloot en bleven mijn cijfers staan. Die cijfers waren behoorlijk aan de hoge kant, waarschijnlijk vanwege het feit dat ik vanwege mijn onervarenheid het beoordelen nog moest leren. Tijdens de examenvergadering werden alle cijfers van de kandidaten in het bijzijn van de gecommitteerden (waaronder ook weer mevr. Kip) voorgeleden door de heer Algera. Nadat mijn cijfers waren voorgelezen, merkte de heer Algera fijntjes op: ‘Deze cijfers zijn aan de hoge kant. Die zijn van een jonge leraar, die het nog moet leren…’

Als de heer Algera boos op je was, kon je dat duidelijk merken aan de manier, waarop hij je aansprak. Dan was je voor hem ‘Meneer’ en ‘U’. Was de baas in een goede bui, dan sprak hij je aan bij de achternaam zonder het voorvoegsel ‘meneer’ en gebruikte hij het informele ‘je’. Het was bijna altijd zo dat je wel aanvoelde dat het terecht was, wanneer hij boos op je was. Hij was een man van groot inzicht, maar wel wat rechtlijnig.

Jan Wilpshaar, leraar geschiedenis aan Ubbo Emmius Stationslaan van 1969 tot 2005.