Liefde op de hbs

Erzo en Francina: een bijzondere liefdesgeschiedenis. Stadskanaal gemeente Wildervank versus gemeente Onstwedde, de jongen van het kanaal versus het meisje uit het warme Indië.

Er zijn vele liefdesrelaties ontstaan op de hbs. Eén was die tussen Erzo Luttmer (1915) en Francina Bergmeijer (1916). Ze waren afkomstig uit totaal verschillende milieus. Het gezin Luttmer kwam van oorsprong uit Duitsland. De familie kwam richting Nederland voor de veenarbeid. Via de groente en fruithandel belandde vader Luttmer uiteindelijk in de in- en exportgroothandel in aardappelen. Hij woonde met zijn gezin in Stadskanaal, gemeente Wildervank, en liet in 1921 een huis bouwen op de Handelskade 39. Hij zat in het schoolbestuur van de openbare school in dezelfde gemeente. Erzo was de derde zoon in het gezin van vier (één zusje) en ging als enige van de broers naar de hbs. Hij nam uiteindelijk de zaak over.

Francina was de dochter van burgemeester Pieter Bergmeijer (1874-1940) van de gemeente Onstwedde (1929-1939). Ze kwam uit een gezin van acht kinderen en was zelf in Nederlands-Indië geboren. Haar vader was daar onderwijzer, maar ontwikkelde zich snel, ook op politiek gebied. Zo richtte hij in Indië de Christelijk Ethische Partij op en riep een weekblad in het leven. Vader Bergmeijer stond in Nederland op de ARP-lijst en keerde begin jaren ’20 terug naar Nederland, zogezegd omdat Colijn hem in de kamer wilde hebben. Omwille van zijn opvattingen over de zelfstandigheid van Indië, ging dat feest niet door. Via een burgemeesterschap in Almkerk, kwam hij uiteindelijk in de gemeente Onstwedde terecht. De familie Bergmeijer was een modern en progressief gezin. Meerdere kinderen uit het gezin van acht bezochten de hbs, zo ook Francina, nummer 5 in de rij.

Erzo, niet kerkelijk van huis uit, moest voordat hij met Francina in het huwelijk mocht treden, eerst belijdenis doen. Vandaar dat hij een tijdlang catechisatie volgde bij ds. Leene aan de Pekelderweg. Erzo en Fancina trouwden in 1939 en gingen in Harlingen wonen, waar een dependance lag van vader Luttmers’ zaak. Vanuit de haven van Harlingen werden nu ook aardappels verscheept o.a. naar Engeland en Ierland.

In augustus 1940 reden vader en zoon Luttmer van Den Haag naar Harlingen. Bij Dronrijp kregen zij een auto-ongeluk waar Erzo met een gebroken arm uit kwam, maar dat noodlottig was voor zijn vader. Zodoende keerde Erzo met de hoogzwangere Francina terug naar de thuisbasis in Stadskanaal om het bedrijf van daaruit te leiden. Ze kregen zeven kinderen die allemaal naar het lyceum zijn gegaan.

Rond 1959 werd Erzo voorzitter van het schoolbestuur. Hij had een goede band met rector Algera. In de tijd van de verbouwing van de school, begin jaren ’60 kon hij zich bij de begeleiding van de verbouw uitleven op zijn hobby: fotografie. Zodoende zijn er veel foto’s van de nieuwbouw van de school bewaard gebleven die op de tijdlijn bij de jaren ’60 terug te vinden zijn.